Inleiding
Een grote opname van verzadigd vet of primair dierlijk wordt meestal geassocieerd met een hoog aantal hart-en vaatziekten. Studies die de laatste 30 jaar of meer uitgevoerd zijn door Professor Serge Renaud aan de Universiteit van Bordeaux, hebben aangetoond dat dit niet altijd het geval is. Samen met zijn collega's toonde hij aan dat ondanks een dieet met veel verzadigd vet en met een groot niveau van cardiovasculaire risicofactoren, zoals een hoge bloeddruk en roken, de Fransen de minste hart- en vaatziekten hadden van de hele westerse wereld. Deze studie werd de "Franse paradox" genoemd. Wijn staat centraal in de Franse opvoeding en levenswijze. Het wordt gezegd dat wijn een van de factoren is die in Frankrijk heeft bijgedragen tot een afname van hart- en vaatziekten.
De Franse paradox
Misschien is het beter om eerst het verhaal van cholesterol te vertellen.De lipide of het vet dat cholesterol genoemd wordt, wordt in onze lever aangemaakt door verzadigde vetzuren uit onze voeding. Het kan ook in de bloedsomloop opgenomen worden van het maagdarmkanaal als men voedsel gegeten heeft dat dierlijk vet bevat. Cholesterol wordt meegedragen in de bloedsomloop door lipoproteïnen, HDL (hoge dichtheid lipoproteïnen) of LDL (lage dichtheid lipoproteïnen) genoemd. De LDL, de "slechte" cholesterol, kan door middel van oxidatie in het bloed veranderen en stollen waardoor er propjes worden gevormd in de slagaderlijke bloedvaten. Dit kan leiden tot atherosclerosis (verharding en verstopping van slagaders) en cardiovasculaire ziektes, zoals hoge bloeddruk, hartaanvallen en beroertes. De HDL, de "goede" cholesterol, transporteert cholesterol van de slagaders nar de lever om de cholesterol uit het lichaam te verwijderen en om de concentratie van LDL in de bloedstroom te verminderen.
Medische studies hebben aangetoond dat een regelmatig en matig gebruik van alcohol sommige van de risicofactoren van cardiovasculaire ziektes kan verminderen door:
-
Vermeerdering van de HDL in bloedconcentratie
-
Vermindering van de LDL in de bloedconcentratie
-
Verminderen van het vormen van bloedstollingen
-
Afbreken van ontstane bloedstollingen
Naast afname van het aantal cardiovasculaire ziektes, hebben een aantal studies het verband aangetoond tussen alcoholconsumptie en ouderdom. Dr. Arthur Klatsky, Hoofd van de Cardiologie afdeling in het Kaiser Permanente Medical Centre in Californië, USA schreef bijvoorbeeld dat matige drinkers langer leven dan niet-drinkers of mensen die veel drinken. Mensen die standaard een of twee glazen per dag consumeerden toonden het laagste risico.
Wijn boven alles?
Wijn, bier en sterke drank hebben allemaal cardioprotectieve effecten als gevolg van de alcohol. Wijn bevat echter andere chemicaliën, zoals fenolische samenstellingen. Fruit en groenten bevatten ook fenolische samenstellingen en consumptie daarvan wordt ook geassocieerd met een gereduceerd risico van hart- en vaatziekten. Wijn heeft ongeveer 40% meer fenolische samenstellingen dan fruit en groenten. Het wordt gezegd dan de fenolische samenstellingen in wijn nog en groter cardioprotectief effect hebben dan alcohol. Fenolische samenstellingen zitten in de pitten en schillen van druiven. Deze samenstellingen komen in verschillende hoeveelheden in de wijn tijdens het wijnmaakproces.
Omdat er een hoge concentratie van fenolische samenstellingen is in de schil van de rode druif, en omdat rode wijn is gemaakt met schilcontact, heeft het een veel hogere concentratie van fenolische samenstellingen dan witte wijn. Het is daarom mogelijk dat rode wijn beduidend meer cardioprotectief is dan witte wijn, wat of zijn beurt meer cardioprotectief is dan bier of sterke drank.
Medische studies hebben laten zien dat fenolische samenstellingen uit wijn het risico van cardiovasculaire ziektes kan verminderen door:
-
Het voorkomen van oxidatieve modificatie van LDL
-
Het verminderde risico van propjesvorming
-
Het flexibel maken van bloedvaten om zich te verwijderen en te vernauwen in reactie op bloeddrukschommelingen.
Regelmatig onderzoek wijst keer op keer uit dat de fenolische samenstellingen in een wijn een cardioprotectieve werking hebben.
Een verstandige benadering van het drinken van wijn
Het regelmatig, matig drinken van wijn, samen met voedsel, kan goed zijn zoor de gezondheid, als het samengaat met een op gezondheid gefocuste benadering wat betreft dieet en levenswijze. Aan de andere kant, kan misbruik van alcohol leiden tot serieuze sociale en gezondheidsproblemen. Wijn heeft een verstandige benadering voor de consumptie nodig, zoals elke alcoholische drank.
Waarom niet gewoon druiven eten?
De pH waarde en temperatuurcondities van de maag kunnen geen extractie van de fenolische samenstellingen in pitten en schillen bewerkstelligen. Het cardioprotectieve effect van wijn kan ook gedeeltelijk uitgelegd worden, doordat wijn meestal geconsumeerd wordt bij een maaltijd. Dit vertraagt en verlengt de opname in het bloed en resulteert in een relatief lage concentratie van alcohol die aan de lever wordt gepresenteerd en een even lage concentratie van ongemetaboliseerde alcohol die in de bloedvaten terechtkomt.