Wijnetiketten kunnen ons veel vertellen over de inhoud van de fles. Ze kunnen ons echter ook stevig misleiden. Zo ook de benaming Vieilles Vignes! Op het gebruik van deze benaming bestaat helemaal geen reglementering. Het is een vrije optie die al dan niet op het etiket te vermelden.Persoonlijk vind ik het zonde dat er zovele regeltjes bestaan over het werk in de wijngaard, de vinificatie en noem maar op, maar dat een belangrijk iets, want zo beschouw ik de werkelijke Vieilles Vignes toch, ongestoord worden gelaten.
Laat ik je even mee terug nemen naar de bron...de Vitis Vinifera ofwel de plant van de belangrijkste familie onder de druivenstokken; nl. de wijndragende wijnstok. De Vitis Vinifera is werkelijk een ras apart. Niet enkel omdat van deze soort nu éénmaal de wijndruiven produceert maar ook in zijn levenswandel. Zo moeten de Europese variëteiten geënt worden op een Amerikaanse onderstam om het hoofd te kunnen bieden aan de zo gevreesde druifluis - Phylloxera (officiële benaming blijkt dactylasphaera Vitifolii te zijn), maar blijkt die wijnstok zo ook nog eens haar/zijn hebbelijkheden te bezitten.
Ik wil zeker niet het volledige proces gaan opsommen van de pro's en de contra's van de wijnstok. Ik zal me beperken tot een paar algemeenheden.
Algemeen geweten is dat de bodem waarop een wijnstok moet staan liefst een arme bodem is waarin de wijnstok alle moeite moet doen om op zoek te gaan naar de nodige voeding om te kunnen overleven. Wil dit dan zeggen dat hoe armer de bodem is, hoe beter het is voor de wijnstok? Helemaal niet...de wijnstok is een onderdeel van het kosmische gebeuren en een heel simplistisch gegeven hiervoor is dat alle kosmisch leven voeding nodig heeft om te kunnen overleven. Te arme bodem zal de wijnstok laten afsterven, wat zeker niet de bedoeling kan zijn.
Concurrentie! Zoals met zovele andere dieren, planten, levens...Only the strong will survive! Dat geldt zeker ook voor de wijnstok. Ze hebben de concurrentie van andere stokken nodig zodat hun wortels de nodige inspanningen moeten leveren om het voedsel tot zich te nemen. Vandaar ook dat de plantdensiteit van de stokken vaak gereglementeerd zal zijn. De sterkste stokken zullen de beste vruchten afleveren. Een goede wijnbouwer kan trouwens zo de sterke van de minder sterke stokken aanduiden op zijn wijngaard en zal je perfect kunnen vertellen welke stokken jaar na jaar betere vruchten afleveren.
Net zoals de genieters van het eindproduct van de wijnstok, de wijn, is de wijnrank licht allergisch aan water. Pootje baden doet hij dus niet graag en hij beschouwd water enkel als een vloeistof die noodzakelijk is om te overleven. Af en toe wenst hij zelf even aan geheelonthouding te doen tot hij nodige afkick verschijnselen krijgt (stress hydrique). Hierdoor krijgt hij een extra energiestoot die de plant ten goede komt. Dit mag echter niet te lang duren...met een comateuze plant zijn we immers niets.
Genoeg nu, terug naar de essentie dus van dit artikel: de Vieilles Vignes.
Een wijnstok gaat een evolutie door in zijn leven. Op jonge leeftijd zoekt hij zich een weg in het bestaan en moeten zijn wortels zich dermate ontwikkelen opdat ze hem voldoende fundamenten geven waarop hij de rest van zijn leven op kan steunen. Hij is dan niet geschikt om vruchten te leveren die een wijn maken tot wat hij hoort te zijn.
Rond zijn 8e levensjaar beginnen zijn vruchten geschikt te zijn om omgetoverd te worden in een correct glas wijn. De wijn zal nog nerveus zijn en zal staan te springen om in het glas te raken.
Vanaf zijn 15e jaar krijgen we te maken met een vitale plant vol potentie, die prachtige en vele vruchten produceert. Deze middenfase blijft zeer lange tijd aanhouden. Zijn vruchten moeten geselecteerd en beperkt worden opdat de ‘blijvers' van de allerhoogste kwaliteit zijn.
Maar wanneer bereikt die wijnstok nu de begeerde status van Vieilles Vignes? De overlevers tussen de stokken bezitten wortels die zo diep verankerd zitten in de bodem zodat ze de beste mineralen en voedingsstoffen kunnen opnemen. Hierdoor krijgen zijn vruchten een extra kwaliteitsinjectie. Zijn vitaliteit en zijn potentie is de stok echter stilaan verloren en er zullen steeds minder vruchten aanwezig zijn op de stok. Deze vruchten hebben de eigenschap echter over een betere concentratie te beschikken wat zich dan ook vertaald in de wijn.
Hoewel ik het nu misschien te eenvoudig schets heeft wijn die gemaakt is van Vieilles Vignes het van nature in zich beter te zijn dan deze van jongere wijnstokken. Uiteraard is het werk van de wijnbouwer, zoals steeds overigens, van cruciaal belang.Wanneer een wijnbouwer over een wijngaard met enkel oude wijnstokken beschikt zal hij ook voorzichtig zijn om een oude stok, die op een natuurlijke wijze afsterft te vervangen door een jonge stok. De natuur heeft deze wijnstok immers laten sterven opdat de andere aanwezige stokken kunnen overleven. Het aanplanten van een jonge, nerveuze plant zou het evenwicht in deze wijngaard danig verstoren.
De marketeers weten echter maar al te goed dat de benaming Vieilles Vignes een lokmiddel kan zijn. Ze hanteren dan ook maar al te graag het penseel om dit op het etiket te vermelden.
Voor sommigen hebben de stokken deze status reeds vanaf 20 jaar bereikt, voor anderen vanaf 25, 30 of 35 jaar...Ze aanschouwen het vaak ook als een extra reden om hun wijn tegen een duurdere prijs aan te bieden. Extra kwaliteit weet je wel.
Sommigen mengen hun jongere wijnstokken onder de Vieilles Vignes en ook dat vertaald zich uiteraard naar het brouwsel in de fles.
Kunnen we dit onder een vorm van consumentenbedrog plaatsen of gaat dit een stap te ver?
Vandaar een oproep: Ik pleit ervoor de benaming Vieilles Vignes pas te gebruiken vanaf een leeftijd van minstens 50 jaar, zonder toevoeging van jongere stokken. Hallo Europa, doe een keertje iets nuttigs en hou niet halsstarrig vast aan de pietluttige wijzigingen zoals het omtoveren van een AOC naar een AOP (what's in a name...it's the bottle that matters). Gebruik je macht voor zaken die wel er toe doen. Want een correcte Vieilles Vignes is een lust op de tong!
