Elke wijnliefhebber droomt ervan...eigenaar te zijn van een heuse wijnkelder waarin je uren kan mijmeren. Elke fles wordt met zorg een uniek plekje gegeven, bewierookt en bemind. Liefst nog worden de flessen bevangen met een hoopje stof wat, onverklaarbaar toch, de liefde voor die fles nog groter maakt.
Weet echter dat er niets zo moeilijk is dan het aanleggen van een evenwichtige, goed uitgebouwde wijnkelder. Nu ja, tenzij je miljonair bent uiteraard...
Vooraleer ik het over de problemen wil hebben die zich kunnen voordoen bij het aanleggen van een wijnvoorraad wil ik eerst enkele ‘noodzakelijke' vereisten aantonen waaraan een betrouwbare wijnkelder moet voldoen.
- Horizontaal: Richt uw kelder dermate in dat de flessen te allen tijde horizontaal bewaard kunnen worden. De kurk moet immers constant vochtig blijven, anders krimpt hij en gaat de fles lekken.
- Geurvrij: een wijnkelder moet vrij zijn van scherpe geuren. Bewaar daarom ook nooit detergenten, poetsproducten, onderhoudsproducten of voedsel in uw wijnkelder.
- Juiste temperatuur en luchtvochtigheid: De meest geschikte temperatuur voor het opslaan van wijn is 11-13 °C. Haal je die temperatuur niet moet je niet onmiddellijk in paniek slaan en een airco installeren. Het behouden van een constante temperatuur van pakweg 15 °C is veel belangrijker dan een kelder te hebben waar er een constante temperatuurschommeling in plaatsvindt. Daarnaast is luchtvochtigheid belangrijk. In een te droge omgeving kunnen kurken namelijk uitdrogen, zeker bij langdurige wijnopslag. Ze sluiten dan niet goed meer af en de wijn komt in contact met zuurstof en zal bijgevolg zijn goede eigenschappen verliezen. Indien je etiketten beginnen te beschimmelen is dit een teken dat de ruimte voldoende vocht bevat, indien de etiketten loskomen, is je kelder te droog. Heb je een te natte kelder bedek de vloer dan met kiezelsteentjes.
- Licht: Wijn houdt van donkere ruimtes en een teveel aan licht doet het verouderingsproces van de wijn versnellen. Tl lampen zijn dus absoluut uit den boze.
- Ventilatie: Zorg ervoor dat er minstens één keldergat is in uw wijnkelder zodat de aanwezige lucht kan verversen. Ideaal zou zijn dat je dit keldergat zou kunnen afsluiten tijdens strenge winters en hete zomers.
- Trillingsvrij: Is uw kelder niet trillingsvrij zorg dan voor een systeem (vb latjes) waardoor uw flessen toch stabiel kunnen blijven liggen. Vermijdt om die reden dat er bv een wasmachine in de kelder zou staan.
1. Help ik heb geen plaats!
Het eerste en met voorsprong het grootste euvel dat je kan overkomen. Zeker vandaag de dag is het niet meer vanzelfsprekend dat elke woning uitgerust is met een kelder. Vele mensen wonen op een appartement en daar zijn de ruimtes uiteraard beperkt.
De wijnindustrie is natuurlijk niet blijven stilstaan en heeft ondertussen oplossingen naar ieders maat en budget. De duurste is het installeren van een klimaatkamer die wordt ingericht als opslagplaats voor uw wijnen. Je moet echter over de ruimte én over de centen beschikken om tot dergelijke investering te kunnen overgaan.
Meer aangewezen zijn de klimaatkasten die er in alle maten en gewichten bestaan en die je wellicht ergens in een vrij hoekje kan plaatsen. Oef...probleem opgelost. Wijn kopen maar!!!
Een goede tip: Heb je een trap dan is de ruimte onder de trap vaak ongebruikt en kan ze bijgevolg ideaal om als wijnopslagplaats in te richten.
2. Het kopen van wijn
Heel belangrijk: wijn koop je niet zonder hem geproefd te hebben! Hoe fel sommige wijnen ook bejubeld worden, wijn kan je beter eerst aan je eigen smaakpatroon onderwerpen vooraleer je hem besluit aan te kopen. Elke wijn is immers verschillend en het is belangrijk dat je de kelder opbouwt met wijnen die je zelf ook graag hebt. Vertrouw daarom enkel en alleen op je eigen smaak.
Laat je niet leiden door het design van het etiket, de fles of de verpakking. De marketingwereld zit immers vol gladde jongens die voor een verleidelijke uitstraling kunnen zorgen. Het is inhoud in het glas of de fles die telt.
Uiteraard wil dit niet zeggen dat je je niet mag laten bijstaan met raad en advies van een professional. België is één van de meest verwende wijnlanden ter wereld. In elke gemeente kan je ondertussen wel een wijnhandel vinden die je maar al te graag met raad en daad wilt bijstaan. Advies is trouwens gratis!
3. Het opbouwen van een evenwichtige wijnkelder
Geduld is het geheim tot het opbouwen van een evenwichtige wijnkelder. Je moet immers een ideale mix weten te vinden tussen uw Champagnes en schuimwijnen, uw witte, rode en rosé wijnen, uw zoete wijnen en versterkte zoete wijnen. En alsof dat nog niet voldoende is heb je ook nog eens de jonge en oudere wijnen en de zovele verschillende druivenrassen, landen en streken.
Ben je trouwens een beginnende wijnliefhebber, ga dan niet als een gek je kelder volstouwen met de wijn die je zo graag lust. Wees geduldig want je zal ervaren dat naarmate je proefervaring stijgt je smaakprofiel zich zal wijzigen. Het zou niet de eerste keer zijn dat je moet vaststellen dat de wijn die je toen toch zo lekker vond je plots helemaal niet meer bevalt.
Ben je een geoefende wijnliefhebber dan kan je de kelder naar hartelust gaan opbouwen. Je hebt immers je eigen smaak bepaald en kan je er dan ook vlekkeloos door laten leiden. Tevens zal je een over een breder pallet beschikken. Je kan dus naar hartelust combineren met de druivensoorten, soorten wijn en landen (streken) die je voorkeur wegdragen.
Waar je echter op moet toezien is dat je een evenwicht hebt tussen de onmiddellijk drinkbare wijnen en de wijnen die nog jaren rijping nodig hebben. Dit is zeer moeilijk om onmiddellijk te bereiken en vraagt vaak jaren geduld. Wees dan ook op je hoede met je koopwoede om toch maar al die gaatjes in je kelder te vullen. Voor je het zelf goed in de gaten hebt zijn er vele flessen vervallen tot enkel maar wijnazijn.
Het volgende overzicht geeft een paar algemene richtlijnen. Een goede mix hiervan helpt je bij het opbouwen van een evenwichtige wijnkelder. We delen de wijnen hierbij op in 5 categorieën:
Categorie 1: Wijnen die jong moeten gedronken worden. Hun grootste kwaliteit is frisheid en ze worden er met de jaren niet beter op. Drink ze reeds enkele maanden na aankoop.
Voorbeelden: Vooral witte tafelwijnen, de meeste roséwijnen, de meeste schuimwijnen en de nouveau wijnen zoals Beaujolais nouveau...
Categorie 2: Wijnen die op dronk zijn als ze 1-3 jaar oud zijn. Deze wijnen hebben een korte periode op fles nodig om te bezinken, hun aroma te ontwikkelen, zuurtegraad of tannine te verzachten.
Voorbeelden: Sancerre, Pouilly fumé, Chablis, de gewone Elzasser wijnen, witte Bordeaux, Chardonnay en Sauvignon uit de nieuwe wereld, eenvoudige Champagnes, de meeste eenvoudige rode wijnen zoals onder andere Beaujolais, Côte du Rhône, eenvoudige Bordeaux en Bourgognes, Languedocs...
Categorie 3: Wijnen die op dronk zijn als ze 3-5 jaar oud zijn. Deze wijnen worden subtieler door rijping op fles.
Voorbeelden: Goede Bourgognes/ Graves/ Sauternes/Champagne, Alsace Grand Cru, Zeer goede Chardonnay uit de nieuwe wereld. De meeste Bordeaux zoals Médoc, Saint-Emilion, Fronsac. Crianza's of zelfs al Riserva's. Shiraz uit de nieuwe wereld...
Categorie 4: Wijnen die op dronk zijn als ze 5-8 jaar oud zijn. Klassieke wijnen die op fles moeten rijpen om hun ware aard te tonen.
Voorbeelden: De beste Bourgognes/graves/Sauternes/Champagnes. De betere Chenin Blanc uit de Loire. Goede wijnen uit de noordelijke Rhône en Châteauneuf-Du-Pâpe, De meeste geklasseerde Bordeaux. Goede Barolo, goede Rioja, de beste Australische Shiraz...
Categorie 5: Wijnen die hun hoogtepunt bereiken na 8 jaar: Dit zijn de grootste wijnen van de beste oogsten.
Een goede tip: Dit overzicht is klassiek opgebouwd. De laatste jaren is de stijl van het wijnmaken aangepast aan de behoefte van de huidige drinker. Steeds meer zijn de wijnen op jonge leeftijd reeds toegankelijk en laten ze zich in hun jeugd reeds smaken. Je hoeft daarom geen jaren te wachten om toch eens van een goede fles te kunnen genieten.
Het stockeren van de flessen
Zoals reeds voorheen aangehaald bewaar je de flessen het liefste horizontaal zodat de kurk niet kan uitdrogen. Eenvoudige wijn die je slechts voor korte tijd moet bewaren kan probleemloos verticaal bewaard worden. In enkele maanden tijd droogt de kurk niet uit.
Verpakking kan belangrijk zijn als je de wijn wil bewaren. Spijtig genoeg zijn de houten kistjes tegenwoordig bijna een rariteit geworden en worden enkel de dure topwijnen hierin nog verpakt. Deze kistjes zijn ideaal om de flessen in te bewaren. Kartonnen dozen is vandaag het verpakkingsmiddel bij uitstek. Ook deze zijn geschikt om de wijn in te bewaren maar toch moet je hiermee oppassen. Het karton mag vooral niet nat worden want anders neemt de wijn de muffe geur op. Ook een lange stockage in kartonnen dozen zou dit wel eens die muffe geur kunnen teweeg brengen.
Geef je flessen steeds een strategische plaats in de kelder. Dit kan je doen volgens een methode waar je zelf het beste je weg in vindt. Zo kan je opteren om de wijnen per land of per streek in te delen. Je kan de flessen ook indelen in functie van het ‘op dronk' zijn of komen. Of je kan opteren om ze per druivenras in te delen.
Bij het bewaren en stockeren van wijn hoort eveneens een goed kelderbeheer systeem. De aloude methode van het kelderboek is in dit moderne tijdperk meer en meer vervangen door een computer met heus kelderbeheer software. De echte nerds plaatsen zelfs een speciale computer hiervoor in de kelder. Ervaring leert ons echter dat je enorm punctueel moet zijn en bovendien over veel discipline moet beschikken om je kelder steeds up-to-date te houden.
Deze moderne software bevat echter al de nodige informatie die u zelf naar hartelust kan bepalen en waaruit u de nodige lijstjes kan trekken. Ideaal om te weten welke flessen staan te springen om in het glas te belanden!
Een goede tip 1: Als je wijn wil bewaren en laten rijpen is een magnum de ideale inhoudsmaat. Een magnum heeft een inhoud van anderhalve liter. Grotere volumes worden trager oud, kleinere sneller.
Een goede tip 2: Maak in je kelder steeds een kleine ruimte (een rekje) vrij voor de niet-wijnfreaks uit je gezin. Dit rekje bevoorraad je met flessen die te allen tijde gedronken mogen worden. En breng je dierbaren hiervan vooral op de hoogte. Op die manier zal je vele krachttermen uitsparen en verminder je het risico dat je jongste zoon/dochter net jouw beste fles heeft soldaat gemaakt op zijn privé-feestje.