Inleiding
De aanwezigheid van de Botrytis cinerea is onmisbaar bij de productie van de meeste likoreuze wijnen ter wereld. Deze schimmel is onontbeerlijk voor het maken van de Sauterneswijnen, de wijnen van Sainte Croix du Mont, de Tokajiwijnen in Hongarije, de zoete Loirewijnen, en voor de selectie van grains nobles (edele druiven) in de Elzasdruiven. Deze schimmel wordt evenzeer gevreesd door de meerderheid van de wijnbouwers, voor wie hij vijand nummer 1 blijft: hij kan namelijk een hele oogst vernielen. In het eerste geval spreekt men van de pourriture noble, en in het tweede geval van de pourriture grise. Het gaat nochtans over één en dezelfde parasiet.
De pourriture noble - Edele rotting
Deze ontwikkeling van de Botrytis vindt plaats onder bijzondere klimatologische omstandigheden, voornamelijk op de witte druivenrassen, zoals Sémillon, Muscadelle, Sauvignon, Chenin, Riesling, Gewürztraminer en Furmint. De schimmel dringt binnen in de druif, zonder de integriteit van de schil te schaden. De Botrytis ontwikkelt zich binnenin de druif tot aan het stadium dat "volle rotting" heet. Vervolgens wordt de schil zachter en breekbaar, en vertoont ze conidoforen die eigenlijk vruchtvormingen zijn van de schimmel. De druiven verliezen vocht door evaporatie en hun samenstelling wordt beïnvloed door de aanwezigheid van de schimmel. Men stelt ook een belangrijke vernietiging vast van de zuren (vooral van het wijnsteenzuur), de suikers, en de vorming van glycerol.
De pourriture Grise - Grijsrotting
Deze tast de druiven aan bij vochtig weer tijdens hun ontwikkeling. De schimmel ontwikkelt zich zeer snel aan de buitenzijde van de druif, die bedekt wordt met grijs beslag. [pourriture_grise]
De infectie zet zich verder van de ene zieke druif naar de andere, door contact of via kneuzing.
De omgevingsvochtigheid is een belangrijke bevorderlijke factor voor het optreden van de pourriture grise; er zijn echter nog andere elementen.
Zo zijn er bepaalde druivenrassen die er zeer gevoelig aan zijn, zoals de Cabernet Franc, de Melon of de Pinot Noir, in tegenstelling tot de Merlot, de Ugni Blanc of de Mourvèdre. Deze gevoeligheid kan zelfs dubbel zo sterk zijn van de ene variëteit tegenover de andere.
De kracht van de wijnstok, en bepaalde schimmelbestrijdende behandelingen (type antimeeldauw) schijnen eveneens de pourriture grise te bevorderen. En natuurlijk vormen de ziektes van de wijnstok, zoals de oïdium of de druivenworm, een open poort tot het ontwikkelen van de schimmel.
Hoe kan men deze gesel voorkomen, die in staat is een hele oogst te vernielen? Door een adequate keuze van de druivenrassen, het beoefenen van cultuurvormen die de kracht van de wijnstok beperken, en efficiënte behandelingen tegen de druivenworm en de oïdium.